José Manuel Albán Juárez

Mocno zacząłeś... (śmiech). Ani bardziej perkusistą, ani perkusjonistą. Po prostu, bardzo cieszę się, że mam do dyspozycji tak dużo środków wyrazu, jak zestaw perkusyjny, ale i instrumenty perkusyjne - congi, timbalesy, cajon, bongosy i wiele innych, na których gram. Pierwsze były bongosy, potem zestaw perkusyjny, ale równolegle poznawałem też wszelkie dostępne "perkaszyny". Nie ograniczam się więc ani do jednej, ani do drugiej roli.

Ojciec miał zespół Son Latino, grający latynoskie klimaty. U niego stawiałem pierwsze kroki w świecie muzyki, poznawałem rytmy i style grania. Szybko zacząłem grać pierwsze koncerty. W Szczecinie, z którego pochodzę, chodziłem do szkoły muzycznej. Zrobiłem I i II stopień w klasie perkusji klasycznej. Szkoła dała mi świadomość muzyczną i wspaniałą bazę do rozwijania techniki. Była ważnym etapem w moim życiu. W 2000 roku przywędrowałem do Warszawy, gdzie zacząłem studia w Policealnym Studium Jazzowym przy ul. Bednarskiej. Ale chyba najwięcej nauczyłem się od artystów, z którymi dość wcześnie zacząłem pracować.

Niekoniecznie. Sądzę, że problemem jest zamykanie się na brzmienia perkusjonaliów i to jedyna przeszkoda dla perkusistów. Wiadomo, że najlepsi i tak sięgają po tamburyna, bongosy czy cowbelle, choćby uwielbiany przez wszystkich Chris "Daddy" Dave. Kreacja brzmienia rytmu w piosence to długa droga, producenci osiągają idealne efekty poprzez układanie sampli, często nakładanie na siebie wielu brzmień. Grając na żywo, z powodzeniem można robić to samo, zakładając np. tamburyn na hi-hat lub używając floor toma zamiast stopy itd. Sposobów i instrumentów perkusyjnych jest nieskończona ilość, reszta to kwestia wyobraźni, muzykalności i w przypadku wykonawców techniki.

Powinien poważnie traktować każdy dźwięk, który generuje na scenie lub w studiu. Powinien mieć świadomość tego, gdzie w muzyce, którą gra, pojawić się z konkretnym instrumentem. Powinien znać historię instrumentów. Dopiero znając oryginalne zastosowanie każdego z nich, można w pełni korzystać z jego walorów brzmieniowych i rozwijać je po swojemu. Mnie bardzo interesuje historia różnych instrumentów. Zobacz, jak mocno ewoluował cajon. Jeden z moich ulubionych perkaszynów, wywodzący się z Peru, mocno wdarł się we współczesne trendy muzyczne. Dorabia się do niego całą infrastrukturę. Mikrofony, elektronikę, szlifuje się architekturę tej zwykłej niegdyś skrzynki, na której w wolnym czasie rytmizowali sobie niewolnicy z Afryki. Meinl, LP i inni producenci stworzyli ten instrument praktycznie od nowa, dzięki czemu inaczej funkcjonuje on w klubach czy na streetowym graniu, jak niegdyś we flamenco. Dobry perkusjonista powinien cały czas szukać barw brzmienia. I umieć dogadać się z perkusistą, żeby panowie nie wchodzili sobie na głowę. Często powinien przewidzieć, co zagra perkusista, żeby dopracować kolorem jego brzmienie.

Choć brzmi podobnie, jest niezwykle ciekawym instrumentem, bo jednak zawiera też inne brzmienia niż klasyczny cajon. O elektronice nawet nie wspominam, bo ona zmienia bardzo wiele, jak nie wszystko. Milowy krok w tym temacie zrobił przecież Roland ze swoim El Cajon.

Owszem, zmienia się na lepsze. Są gatunki muzyczne, w których kluczową rolę w rytmie mają "przeszkadzajki". Zaczynając od salsy, najważniejsze w takim koncercie jest dobre nagłośnienie cowbella i cong. Nie ma tam stopy ani werbla i to często wprawiało w osłupienie realizatorów dźwięku. Ale z biegiem lat jest coraz lepiej. Mamy w Polsce to szczęście, że dysponujemy świetnym sprzętem i bardzo sprawną, ambitną kadrą w tej branży, więc jeśli nawet kiedyś panowały takie stereotypy, że przeszkadzajki są na jednym mikrofonie i to wyciszonym, to już na szczęście daleko za nami.

Bardzo lubię ich brzmienie i szeroki zakres dźwięków, jaki można z nich wydobyć na różne sposoby. Albo nie wydobyć mimo usilnych starań... (śmiech). Miałem taką wesołą przygodę kiedyś, na jakimś bardzo poważnym koncercie flamenco w teatrze we Freiburgu. Zapomniałem wyjąć z jednego z moich bębnów śpiwora, (jechaliśmy wtedy trochę w nieznane i nie wiadomo było, czy będzie hotel). W pośpiechu zainstalowałem się na scenie i tak sobie gram, a ten bęben w ogóle nie gada. Zorientowałem się dlaczego i spanikowałem. Nie wiedziałem, co robić, jak przerwać granie i wyciągać ten cholerny śpiwór? Nie chciałem robić tego na oczach publiczności, oczarowanej naszymi tancerkami i pięknymi dźwiękami gitary. Na szczęście w przerwie między setami udało mi się subtelnie położyć bęben na ziemi i wydobyć "tłumik".

Bardzo lubię tradycyjne peruwiańskie instrumenty. Quijada del burro to praojciec vibraslapa. Instrument to kość żuchwy osła z zębami, trzymając za jedną stronę uderza się w szczękę, wydobywając charakterystyczny grzechoczący dźwięk, a na zębach gra się trochę jak na guiro. Z Peru pochodzi też Cajita Peruana. Mała drewniana skrzyneczka z zaopatrzoną w uchwyt klapką. Wiesza się ją na szyi i gra krótką pałką i klapą, bardzo taneczne i bardzo zabawne urządzenie. Poza tym Udu. Dzbanek przepięknie akompaniuje gitarze, bardzo lubię to połączenie.

Chętnie sprawdzam, co nowego ma do powiedzenia Pedrito Martinez, genialny Kubańczyk, który w ostatnich latach wyciąga z muzyki kubańskiej piąte esencje. Towarzyszy mu w tym zwykle, niemniej utalentowany Peruwiańczyk Jahir Sala. Ponadto Frank "Knuckles" Walker z The Roots i polski perkusista Miłosz Pękala z grupy Kwadrofonik.